شهرداری‌ها ناچار به تغییر رویکرد هستند
🖋مهدی طغیانی- سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی
بحث تغییر ساختار درآمد شهرداری از مسائلی است که از قدیم مطرح بوده و اینکه این ساختار به‌ویژه در شهرهای بزرگ باید اصلاح شود بر کسی پوشیده نیست. در شهرهای بزرگ معمولا با فروش تراکم و درآمد از محل جرائم ساخت‌وساز عمدتا بودجه شهرداری تامین می‌شود، درحالی‌که این رویکرد باید تغییر کند. یعنی به سمت تغییر از طریق عوارض، مالیات‌‌ها و غیره که تقریبا تمامی شهرهای دنیا از این منابع استفاده می‌کنند، حرکت کند و به درآمدهای پایدار برسد. تصمیمات آنها در مورد ساخت‌وساز بیشتر منطبق بر مسائل شهر است. حرکت در این مسیر از گذشته مطرح بوده و هنوز هم برای رسیدن به درآمدهای پایدار مطرح است.
شاید مهم‌ترین مسئله این است که در شهرداری‌های کلانشهرهای ایران یک بازنگری در بحث منابع مالی اتفاق بیفتد. اگر این منابع را در عوارض و مالیات بر ارزش افزوده و برخی از عوارض خاص جست‌وجو کرده، تمرکز شود و آن را توسعه دهند، می‌توان از محل آن به درآمدهای شهرداری‌ها دست یافت. البته یک نکته‌ای هست که ساختار سازمان مالیاتی کشور به‌خاطر پایه‌های مالیاتی محدود با چتر نسبتا ناقص آورد مالیاتی چندانی برای دولت ندارد که امکان توسعه و تعیین بخش بیشتری از نیاز شهرداری‌ها در شهرهای بزرگ را داشته باشد. مثلا برای سال 1400کل درآمد مالیاتی کشور 280هزار میلیاردتومان بوده و فقط برای همین سال، بودجه شهرداری تهران 80هزار میلیاردتومان بوده است.
حالا اگر بودجه کلانشهرهای دیگری مانند اصفهان، کرج، شیراز، مشهد، اهواز و... را هم حساب کنید، رقم قابل توجهی می‌شود. یعنی کل درآمد مالیاتی احتمالا بین تهران و چند شهر دیگر توزیع می‌شود. این به آن معنا نیست که باید از این منطق دست برداریم، بلکه باید تلاش کنیم چتر مالیاتی توسعه پیدا کند، پایه‌های مالیاتی جدیدی تعریف شده و جلوی فرارهای مالیاتی گرفته شود. در هر صورت، با این ساختار درآمد فعلی که شاید بیشتر از 80، 90درصد شهرداری‌ها از جریمه‌ها و فروش تراکم کسب کرده و به این نوع درآمد متکی هستند، ابدا نمی‌شود به جلو پیش رفت.
متأسفانه این مسئله برای شهرها زیانبار است و تغییر رویکرد درآمدی با فرصت‌های جدیدی که به‌وجود آمده به‌خصوص برای مدیریت شهری تهران اگرچه سخت است اما به ناچار باید انجام شود./همشهری
نظرات