مرثیه ای بر برنامه سوم/ مراقب برنامه چهارم باشیم

به گزارش شهردارآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شورای اسلامی شهر تهران، علی اصغر قائمی، عضو شورای اسلامی شهر تهران، در یکصد و بیست و دومین جلسه شورا پیرامون برنامه چهارم شهرداری تهران، به ذکر نکاتی در خصوص اجرای برنامه های قبل پرداخت و اظهار کرد: نزدیک به ۷۰ سال است که فرهنگ برنامه ریزی وارد کشور شده است و شاید اولین اقدامی که در این باره می توان عنوان کرد، اقدام امیرکبیر در زمان تصدی کوتاه خود انجام داد که برای ساماندهی آن در کشور بر سه موضوع پاکسازی دستگاه دیوان اداری کشور از افراد نالایق، مسئله توجه به هویت ایرانی و کاهش وابستگی به خارج و توجه به وضعیت نیروی انسانی متمرکز شده بود.

قائمی در ادامه بیان کرد: قبل از انقلاب ۵ برنامه عمرانی، ۲ برنامه هفت ساله و ۳ برنامه پنج ساله داشتیم؛ برنامه ششم برای سال های ۵۱ تا ۶۷ پیش بینی شده بود که با وقوع انقلاب به سرانجام نرسید، در این مقطع با توانمندی خوبی مواجه بودیم.

وی افزود: بعد از انقلاب به یک برنامه ۲۰ ساله از سال ۶۱ تا ۸۱ پرداخته شد که به دلیل جنگ تحمیلی عراق به ایران به سرانجامی برای تصویب نرسیده و بایگانی شد که هر دوی این اقدامات جنبه دست گرمی داشت تا کشور بتواند پس از دفاع مقدس برنامه های مدونی را در دستور کار قرار دهد.

عضو شورای شهر تهران بیان کرد: تا کنون ۶ برنامه در قالب برنامه های ۵ ساله با عناوین مختلف پشت سر گذاشته ایم که اندوخته خوبی از سرمایه های فکری و برنامه ریزی در کشور است که هر کدام یک عنوان کلیدی را دنبال می کردند اما نقطه مشترک تمام برنامه ها تاکنون توجه به مسئله اقتصاد بوده است.

قائمی ادامه داد: من در هیچ مرجعی چه در سایت مرجع پژوهش های مجلس، چه در هیچ یک از اندیشکده هایی که در این باره فعالیت می کنند، گزارش رسمی، مدون و قابل اتکایی که در آن میزان پیشرفت در این زمینه در آن ذکر شده باشد، مشاهده نکردم، آنچه در حال حاضر از میزان پیشرفت برنامه ها وجود دارد گزارشاتی است که توسط پایگاه های خبری منتشر شده است.

وی اظهار داشت: این آموخته ها سبب شد که شهرداری تهران از سال ۸۸ به مسئله برنامه ریزی توجه بیشتری داشته باشد، در حال حاضر سه دوره برنامه ۵ ساله را پشت سر گذاشته ایم که هرکدام آثاری از خود باقی گذاشته اند، نقطه کانونی و مشترک تمام برنامه ها همچنان طرح جامع شهر تهران است که مبنایی برای رصد برنامه ها و عملکرد است.

قائمی بار دیگر با تاکید بر اینکه هنوز گزارش رسمی و دقیقی از شهرداری در خصوص میزان پیشرفت برنامه وجود ندارد، بیان کرد: یک دلیل نبود گزارش قابل اتکا در این باره کیفی بودن اهداف است اما مدل هایی وجود دارد که می تواند این اهداف را قابل سنجش و ارزیابی کند.

عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا در ادامه با بیان اینکه برنامه ۵ ساله اولین تجربه شهرداری بود، گفت: به عنوان اولین تجربه، اقدامات شهرداری قابل قبول بوده و ابعاد مختلف توسعه شهر را در نظر گرفته است اما نقاط ضعفی از جمله در آن اهداف کمی و ساز و کارهای پایش برنامه در آن وجود نداشته و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این برنامه توجهی نشده و صرفا در محدوده طرح جامع هدف گذاری شده است. در خصوص برنامه دوم هم می توان گفت که نقاط قوت آن این است که به در آن به موضوع نخبه گرایی و استفاده از توان خارج از مجموعه شهرداری توجه شده اما در اجرا نتوانسته تناسبی میان واقعیت ها و اقدامات با منابعی که در پیشبرد منابع موثر است، برقرار کند و از همه مهمتر اینکه ارزیابی عملکردها بر مبنای خوداظهاری انجام شده است.

وی ادامه داد: در برنامه سوم توجه به نقاط کلیدی و اجرای کامل اسناد بالا دستی و توجه به مسائل حکمرانی در شئون مختلف از جمله نقاط قوت این برنامه ذکر شده است، ضعف ساختاری میان ارکان برنامه، نگاه ایده آل گرایانه و عدم زمان بندی قابل اعتماد و قابل اتکا و عدم پیش بینی درست شاخص ها و پایش ها از نقاط ضعف این برنامه بوده است.

قائمی در ادامه به عنوان جمع بندی از تمام برنامه های پیشین بیان کرد: مسئله اصلی ضعف در تدوین و نگارش برنامه بوده است، از تجربیات کارشناسان و خبرنگاران مسائل شهری کمتر استفاده شده است، باید مراقب باشیم این مسائل در برنامه چهارم تکرار نشود،موضوع مدیریت در عرصه های بزرگ مقیاس سخت است، باید در این زمینه به یک نقطه تعادلی میان مسائل گذشته و نیازهای آینده شهرداری دست یابیم تا به برنامه ریزی بهتری برسیم.

عضو شورا مسئله ضعف در اجرا را به عنوان آسیب دوم بیان کرد و گفت: مدیران چه در دوره های قبل و چه در دوره های آتی باید دغدغه اجرایی داشته باشند، به عنوان تکلیفی که صرفا در اسناد و مکاتبات قید شده اما به آن توجهی نشود، نباید باشد؛ موضوع مهمتر این است که در این برنامه ها الزام اجرا و یا در واقع ضمانت اجرایی به چه شکل است و اینکه شاخص های میزان پیشرفت هم باید مورد توجه قرارگیرد.

وی در ادامه به عنوان نکته آخر بیان کرد: ایجاد یک پیوند ارگانیک و سازمان یافته در اجرای برنامه الزام و ضرورت دارد، در اجرای برنامه تخصیص ها نباید بر اساس نظام چانه زنی و قدرت لابی گری مدیران و مسئولان باشد، برنامه ۵ ساله سوم شهرداری روزهای آخر عمر خود را می گذراند که اجرای ناموفق آن باید مورد بررسی قرار گیرد.

قائمی در پایان با تاکید بر اینکه باید مراقب برنامه چهارم باشیم، تصریح کرد: اینکه بگوییم عدم وجود منابع و نقدینگی سبب اجرا نشدن برنامه شده است، دلیل موجهی نیست.