اظهار نظر استاد ایرانی در مورد پیش‌بینی های جنجالی زلزله‌شناس هلندی

به گزارش شهردارآنلاین؛ وی که پیش از این با پیش‌بینی زلزله ترکیه مشهور شده بود، مدعی است که بین همترازی اجرام آسمانی با فعالیت های لرزه‌ای در زمین ارتباطاتی وجود دارد و ادعاهایش بر اساس  پژوهش‌هایش در این زمینه است. در حقیقت به باور هوگربیتس، همترازی زمین با دیگر سیاره‌ها، نیروی جاذبه کافی برای ایجاد زمین‌لرزه در زمین‌ ایجاد می‌کند.

در این زمینه، نظر «دکتر مازیار حسینی» استاد دانشگاه در رشته مهندسی سازه و زلزله را که دوره های تخصصی مهندسی زلزله و مدیریت بحران را در ژاپن و آمریکا گذرانده است را، جویا شدیم. او در این رابطه می گوید: فرضیه مطرح شده توسط زلزله شناس هلندی، موضوع بسیار پیچیده و پر چالشی است و به لحاظ علمی، هنوز ثابت نشده و قطعیت نیافته است. اما در پاسخ به این مسأله که آیا بین وضعیت اجرام آسمانی با فعالیت لرزه ای کره زمین ارتباط علمی وجود دارد، پاسخ من این است که چنین چیزی می تواند وجود داشته باشد اما به بررسی های چند رشته ای با دامنه آماری قابل قبول برای اثبات نهایی نیاز دارد.

در واقع طبق قانون گرانش نیوتن، نیروی گرانشی بین اجرام با جرم آنها نسبت مستقیم و با مربع فاصله بین آنها رابطه معکوس دارد. به عبارت دیگر وقتی در گردش مداری، فاصله بین دو جرم کمترین مقدار را پیدا کند، میزان نیروی گرانش بین آنها با توان دوم فاصله موجود، افزایش می یابد. این نیرو به عنوان نیروی تحریک کننده (trigger) می تواند بر شروع گسیختگی یک گسل آماده لغزش، تاثیر داشته باشد.

در واقع همان طور که وقوع یک لغزش و گسیختگی در  بخشی از یک گسل فعال می تواند انرژی ناحیه گسیخته شده را کاهش داده و اضافه کرنشی به نواحی مجاور تحمیل کند، همین نیرو علی رغم میزانش گه گاهی کم است، سبب تحریک و گسیختگی ناحیه مجاور می شود؛ مثال این قضیه، در زلزله بزرگ سال ۲۰۱۱ سندای ژاپن دیده شد. اما همه اینها در حد فرضیات و در مرحله مطالعات علمی بوده و تا اثبات، تایید و استفاده کاربردی از آنها فاصله زیادی داریم.

حال ممکن است این پرسش پیش آید که آیا می توان بر اساس رصد وضعیت اجرام آسمانی، وقوع زلزله های آتی را پیش بینی کرد؟ پاسخ این است که قطعا با اطمینان قابل قبول نمی توان چنین پیش بینی هایی داشت.

روابط حاکم بر گسیختگی و لغزش گسل ها، بسیار پیچیده و دارای ابعاد و مولفه های متعددی است که صرفاً با یک مولفه (وضعیت اجرام) قابل دستیابی و استنتاج قطعی نیست. شاید اگر این موضوع در مراجع علمی معتبر مطرح شده بود، امروز بحث های منطقی تری می شد راجع به فرضیه زلزله شناس هلندی انجام داد.

در مجموع باید گفت پیش بینی های اینچنینی، مبنای اثبات شده علمی و قطعی ندارد اما صد در صد هم نمی توان رابطه وضعیت اجرام آسمانی با فعالیت های لرزه ای کره زمین را مردود اعلام کرد؛ اثبات یا نفی چنین موضوعاتی، نیازمند بررسی همه جانبه، چند رشته ای علمی در بازه های زمانی میان مدت و بلند مدت دارد. در واقع می توان گفت ادعای زلزله شناس هلندی، تامل برانگیز بوده و جای فکر و بررسی علمی دارد اما قطعیت آن فعلا اثبات نشده است.