راه ‏اندازی دبیرخانه دائمی برای مشارکت شهروندان

به گزارش شهردارآنلاین به نقل از روابط عمومی اداره کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران، مریم اردبیلی در این مراسم با تقدیر از گروه‏های شرکت‎کننده که ایده‌های خلاقانه خود را در «تهران؛ شهر خانواده» با مدیریت شهری در میان گذاشته بودند، اظهارکرد: پاسخ به این سوال که چرا ما درباره شهر خانواده فکر و صحبت می‌کنیم و تلاش داریم به آن نزدیک شویم، دارای اهمیت خاصی است. ما به عنوان خانواده‌ای که زندگی در این شهر را تجربه کرده، لمس کرده‌ایم که در تهران برای خانواده دست‌اندازهای زیادی وجود دارد و خانواده در همه جای این کلانشهر احساس انس، آرامش و تعلق خاطر نمی‌کند.

مدیرکل امور زنان و خانواده شهرداری تهران با بیان اینکه در همه دوره‌ها برای شهر دوستدار خانواده تلاش شده است تصریح کرد: دو نکته در این خصوص بسیار مهم است؛ اول اینکه نسبت هدف، آرمان و قله ما در شهر در رابطه با خانواده چیست؟ در ادوار و دولت‌های مختلف درباره این نسبت صحبت کرده ‌اند اما اینکه قله این نسبت را در چه نقطه‌ای تعریف کنیم یک مسئله جدی است که خوشبختانه با اجرای این رویداد مردمی، یک قدم مثبت و جدی در این مسیر برداشته شده است.

وی با بیان اینکه نکته دوم در این است که ما می‌توانیم نسبت بین شهر و خانواده را در یک طیف حداقلی قلمداد کنیم ادامه داد: ما به عنوان مدیران شهری می‌توانیم خدماتی را به خانواده‎ها ارائه دهیم. ما خانواده را در این شکل به عنوان یک جزء، یک بخش منفعل، کوچک و سطح پایین جامعه در نظر می‌گیریم و می‌خواهیم به او خدماتی ارائه دهیم. این خدمات انواع و اقسام مختلف دارد؛ می‌توانیم از خانواده بپرسیم و یا خودمان به عنوان دانای کل، آن خدمت را تشخیص دهیم و او را حمایت کنیم.

دستیار ویژه شهردار تهران در امور زنان و خانواده خاطرنشان کرد: این کلیدواژه‌های حمایت از خانواده، تقویت و تحکیم خانواده به  کرات شنیده شده است. همه این عبارت‌ها در واقع پیش فرض ناگفته آن است که ما خانواده را به عنوان یک موجود منفعل در نظر می‌گیریم که ما مدیران شهری به عنوان نخبگان و حکمرانان می‌خواهیم سرویس‌ها و خدماتی به آن ارائه دهیم. در رویکرد وابستگی، هدف تصمیم گیران این است که تنها می‌خواهیم به خانواده خدمات ارائه داده و در واقع به یک موجود ناتوان کمک کنیم تا از هم نپاشد. با این نگاه در نهایت یکسری خدمات در شهر تعریف می‌شود.

اردبیلی تأکید کرد: مجموعه این نوع نگاه در طول سالیان منجر به تقویت خانواده در محیط‌های اجتماعی ازجمله شهر نشده و خانواده در همه این سال‌ها بیشتر آسیب‌پذیر شده است.

وی افزود: سطح دیگر رویکرد این است که سیستم نگر به مقوله خانواده نگاه کنیم و متوجه این مسئله باشیم که تمام برنامه‌ریزی‌ها در کشور می‌تواند پیوست خانواده داشته باشد. 

مدیرکل امور زنان و خانواده شهرداری تهران همچنین با اشاره به اینکه ما شهرها را می‌سازیم و شهرها ما را می سازند؛ گفت: باید به این فکر کنیم که چه شهرهایی را می‌سازیم تا خانواده در آن در اولویت باشد. اما در این رویکرد باز هم این سوال مطرح می‌شود که آیا در شهر تهران، خانواده جایگاهی دارد یا خیر؟ در خیلی از شهرهای دنیا، مدیران شهری متوجه شده‌اند که مدل شهرسازی‌شان سبب ترافیک و آلودگی بیشتر شده است؛ در صورتی که می‌توانستند مدل شهرسازی را به گونه‌ای دگرگون کنند که «پیاده‌ها» را برای حضور در شهر فرابخوانند.

اردبیلی با اشاره به این موضوع که «باید ببینیم که شهر ما، خانواده را به خودش دعوت می‌کند یا خانواده را پس می‌زند» تصریح کرد: نگاه متعالی‌ این است که ما به خانواده به عنوان یک نهاد دارای عملکرد نگاه کنیم. این تغییر نگاه و رویکرد اصلی است که اگر اتفاق بیفتد منجر به اتفاقات خوبی خواهد شد. همه ما می‌دانیم که حکمرانی شهری باید مردمی‌تر، مشارکتی‌تر، مسئله محورتر و نوآورانه‌تر شود اما ببینید که اگر همه این‌ها ضرب در خانواده بشود چه اتفاقی رخ خواهد داد. در این صورت خانواده نه به عنوان یک واحد خانوار گیرنده خدمت، بلکه به عنوان یک عنصر فعال در شهر چه کارهایی می‌تواند بکند و ما چه فضا و اتمسفر گشودگی برای او ایجاد کرده‌ایم.

وی با تاکید بر این مهم که اولویت‌های خانواده در شهر ممکن است متفاوت باشد، افزود: شهر باید جای عاملیت و زندگی خانواده را درون خود داشته باشد. باید توجه داشت اگر خانواده ای احساس سرزندگی کند، شهر متحول می شود.

اردبیلی با اشاره به نقش مدیریت زنان در مدیریت شهرها هم گفت: در مطالعات جهانی درباره نسبت زنان با تصمیمات شهری متوجه شدند که اقتضائات متفاوتی در زنان وجود دارد. خصوصاً به خاطر اینکه آنها، مادر خانواده هستند، بنای آنها در شهرها نادیده گرفته و نسبت به آنها کاملاً غفلت شده است.

مدیرکل امور زنان و خانواده شهرداری تهران با بیان اینکه در یک نگاه ساده شاید به نظر برسد که همه اقدامات ما در مدیریت شهری برای مردم است؛ اضافه کرد: اگر زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنیم، بزرگراه و دور برگردان می‌سازیم و هر اقدام عمرانی دیگر برای مردم و برای خانواده‌هاست اما اگر عمیق‌تر نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که بسیاری از این اقدامات طی سالیان متمادی، صدماتی را به خانواده تحمیل کرده که اثرات آن در میان‌مدت و درازمدت خودش را نشان داده است.

اردبیلی تأکید کرد: وقتی خانواده‌ها را برای رویدادهای بزرگ شهری فرا می‌خوانیم در واقع به دنبال پیشگیری از این اتفاقات و پیامدهای ناخواسته ای هستیم که به خانواده صدمه می‌زند.

وی با اشاره به رابطه خانواده و شهر در قرآن کریم هم اظهارکرد: در آیات الهی، کلید واژه سکنه شصت و چند باربیش از 60 بار به کار رفته است. یکی از آیات خیلی معروف در سوره روم است که در آن «سکنه»  برای خانواده به کار رفته است. اما غیر از این آیه در بیشتر آیات سکنه برای سکونت و شهر استفاده شده است؛ لذا نسبت بین شهر و خانواده در مواضع دینی ما نیز بسیار وسیع و شفاف است.

دستیار ویژه شهردار تهران در ادامه با بیان اینکه بیش از دو میلیون و پانصد هزار خانواده در این کلانشهر زندگی می‏کنند تصریح کرد: تک تک این خانواده ‏ها، آیه‌های الهی هستند. ما اگر قدر این آیه‌ها را بدانیم و اجازه دهیم این آیه‌ها در شهر ما نقاط نورانی خود را به نمایش بگذارند و بتوانند تنفس و زندگی کنند و با عاملیت خود، فضای شهر را بهبود ببخشند، حتماً شهر خیلی بهتری خواهیم داشت.

اردبیلی با اشاره به رویدادهای ایده‏پردازی با محوریت خانواده‌ها در تهران یادآورشد: یکی از اقداماتی که برای خانواده محوری شهر انجام داده‏ایم این است که مردم و خانواده‌ها مصائب را از نگاه خودشان در این شهر تشخیص دهند، اولویت‌بندی کنند، برای  آن راه حل ارائه دهند و در اجرا و نظارت این راه حل‌ها  نقش آفرین باشند. این اتفاق بسیار بزرگی است که امیدواریم رویداد «تهران؛ شهر خانواده» یک شروع بسیار خوب برای آن باشد.
وی ادامه داد: بیش از ۲۳۰۰ ایده در این رویداد به دست ما رسید که برای ما بسیار مغتنم بود. از همین تعداد حدود ۶۰۰ ایده به عنوان ایده های قابل اجرا انتخاب شد. امیدوارم پایلوت کوچکی از این ایده ها توسط شهرداری تهران اجرایی شود.

اردبیلی با بیان اینکه این مراسم برای ما یک افتتاح بزرگ است تصریح کرد: امیدواریم دبیرخانه دائمی «تهران؛ شهر خانواده» در طول سال و در مقاطعی در قالب فراخوان‌های مختلف، ایده‌های شهروندان را دریافت کند. 

وی بیان کرد: در برنامه توسعه چهارم شهرداری هم کلیدواژه خانواده‌محوری ایجاد و فرآیندهایی برای آن تعریف شده است تا به مرور زمان، نسبتی از طرح‌های همه حوزه‌های شهرداری تهران، به طرح‌هایی با رویکرد خانواده‌ اختصاص پیدا کند.

مشاور شهردار تهران در امور زنان و خانواده خاطرنشان کرد: خانواده باید احساس کند در تک تک نقاط شهر، در تک تک فرایندهای شهری، جای عاملیت، جای زندگی و جای نفس کشیدن وجود دارد و در واقع اینجاست که خانواده زنده می‌شود.

خانواده‌ای که احساس زندگی کند، می‌توانند خلاق باشد. مسئله‌های شهری در میان خانواده می‌تواند مسائل متفاوت از آن چیزی که ما فکر می‌کنیم باشد.

پایتخت باید به شهر دوستدار خانواده تبدیل شود 

معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده هم در مراسم اختتامیه رویداد ایده پردازی «تهران؛ شهر خانواده» با تقدیر از اقداماتی که در شهرداری تهران و به طور ویژه در اداره کل امور زنان و خانواده صورت گرفته، گفت: ایده‌های خوبی از دل مردم می‌جوشد که بعضی از آنها جنبه عملیاتی دارد و می‌تواند اجرایی شود. این مسئله دارای اهمیت است که بخش اجرا هم به دست مردم داده شود تا به صورت جدی به میدان بیایند، شهر را خانه خود بدانند و برای افزایش نشاط، پاکیزگی، امنیت و... در آن تلاش کنند.

انسیه خزعلی ادامه داد: اقتضائات شهری نوعی سبک زندگی را ایجاد می‌کند که باید به آن توجه و به صورت ویژه سرمایه‌گذاری شود تا بتوانیم از اساس، مشکلاتی که در شهر به وجود آمده و به سلامت خانواده آسیب زده است را حل کنیم.

وی با تاکید بر این مهم که در تهران خانواده‌ها باید احساس امنیت کنند و پایتخت باید به شهر دوستدار خانواده تبدیل شود تصریح کرد: ما در یک شهر خانواده‌محور نیاز به امنیت داریم که به صورت ویژه باید برای زنان، کودکان و سالمندان مورد توجه قرار گیرد. این گروه‌ها باید در رفت و آمد با وسایل حمل و نقل عمومی احساس امنیت داشته باشند و بدانند که در جامعه به شکل‌های مختلف مورد آزار قرار نخواهند گرفت. مادرانی که کودک کم سن دارند در شهر نیاز به توجه ویژه‌ای دارند و باید امکانات لازم جهت رفاه ‌آنها افزایش پیدا کند. اتاق‌های مادر و کودک اگرچه اقدام خوبی بوده اما نتوانسته به اندازه کافی نیازهای مادران را برطرف کند.

وی ادامه داد: ایمنی‌ها، دسترسی‌ها و نزدیک بودن‌ها مسائلی هستند که باید به آنها پرداخته شود. باید از آسیب‌های اطراف شهرها نیز جلوگیری شود؛ آسیب‌هایی که می‌تواند امنیت خانواده، کودک و زنان را تحت تأثیر قرار دهد. در این قسمت نیاز به استفاده از توان خانواده‌ها و مردمی شدن این حرکت داریم. نیاز به این داریم که به صورت ویژه از زنان سرپرست خانه‌دار، معلولان و افراد آسیب دیده حمایت کنیم. تکدی‌گری و زباله گردی از نظر فکری و روحی می‌تواند به خانواده لطمه وارد کند و باید به این مسئله پرداخته شود.

تلاش می‌کنیم محیط شهر تهران برای زیست خانواده‌ها مناسب شود

در ابتدای این مراسم، محمدعلی الفت‌پور رییس مرکز نوسازی و تحول اداری شهرداری تهران هم با بیان اینکه رویداد «تهران؛ شهر خانواده» با عنایت شهردار محترم تهران بنا شد و سیاست بنای آن جلب و جذب مشارکت مردم در اداره شهر است اظهارکرد: مدل‌های مختلفی برای این مشارکت وجود دارد که این رویداد هم یکی از ابزارهایی است که ما می‌توانیم از  ظرفیت مردم بهره‏مند شویم.

وی ادامه داد: این تنها اتفاقی نیست که در تهران و در موضوع مشارکت مردم شکل گرفته و ۲۰ پروژه در این زمینه در حال برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی است تا مردم را در تعیین سرنوشت شهر محل زندگی‌شان شریک کند.

رییس مرکز نوسازی و تحول اداری شهرداری تهران تاکید کرد: این رویداد مقطعی نیست و شهرداری در این زمینه برنامه دارد. ما رویداد سوم و چهارم را نیز خواهیم داشت و در حوزه فناوری‌های نوین و هوشمندسازی از ظرفیت هایی که در تهران وجود دارد، استفاده خواهیم کرد.

الفت‌پور گفت: اهمیت مسئله خانواده و اهمیت موضوع خانواده‌داری و اداره شهر بر محور خانواده از جمله سیاست‌های قطعی ما در این دوره از مدیریت شهری است و تلاش می‌کنیم محیط شهر تهران برای زیست خانواده‌ها مناسب شود.

در پایان این مراسم از برگزیدگان دومین رویداد ایده‎پردازی مردمی «تهران؛ شهرخانواده» تقدیر و جوایزی اهدا شد. همچنین با حضور محمدامین توکلی‎زاده معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، مجید باقری معاون برنامه‎ریزی و توسعه سرمایه انسانی، انسیه خزعلی معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده، فاطمه قاسم‏پور نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، مریم اردبیلی مدیرکل امور زنان و خانواده شهرداری تهران و محمدعلی الفت ‏پور رییس مرکز نوسازی و تحول اداری شهرداری تهران از نشان «تهران شهر خانواده» و همچنین سند طراحی و تدوین هویت برند و برنامه ارتباطات یکپارچه ترویج تهران خانواده رونمایی شد.