لزوم فرهنگ‌سازی و ترغیب شهروندان به تفکیک زباله از مبدأ
پنجمین نشست از سلسله نشست‌های علمی و کاربردی "تهران آینده، بهگشت مهارت و مدیریت" با موضوع «آینده مدیریت پسماند کلانشهری در ایران» با حضور مسعود ندافان رییس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی شهرداری تهران، داود گودرزی معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران، محسن قضاتلو مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران و محمدحسین بوچانی رئیس هیئت اندیشه‌ورز موسسه آموزش علمی و کاربردی شهرداری تهران برگزار شد. در این نشست که جمعی از نخبگان و اساتید برجسته دانشگاه های معتبر نیز حضور داشتند، بر لزوم فرهنگ‌سازی و ترغیب شهروندان و مجموعه مدیریت شهری به اهمیت دادن به این مساله جهانی تاکید شد.
به گزارش شهردارآنلاین؛ داود گودرزی، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران در این نشست ضمن تقدیر از برگزاری چنین نشست هایی به طرح چالش‌های اجرایی مدیریت پسماند در کلانشهر تهران پرداخت و گفت: یکی از مهم ترین رویکردهای مدیریت شهری طرح موضوعات و چالش ها و درگیر کردن نخبگان برای حل آن موضوعات است.
گودرزی در ادامه بر لزوم هم افزایی و هم اندیشی در راستای حل مسائل مختلف در حوزه مدیریت شهری پرداخت و گفت: از یک سو نخبگان، دانشگاهیان، اعضای هیئت علمی، راهکارهای مختلفی را مطرح می کنند و از سوی دیگر در بحث اجرا با راهکارهای دیگری مواجه هستیم و به طور کلی هم افزایی و هم اندیشی درستی که منجر به اجرا و عملیاتی شدن موضوعات گردد یا وجود ندارد و یا کم تر است. لذا نخبگان و دانشگاهیان و مسئولین اجرایی باید با کمک و همراهی یکدیگر این نقیصه را برطرف کنند تا به نتایج قابل قبولی دست پیدا کنیم و معتقدیم که که مسائل و موضوعات شهری بدون وجود نخبگان و بدون مشارکت جریان نخبگی وعلمی کشور حل نخواهد شد.
مسعود ندافان رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی شهرداری تهران همچنین در این نشست با تاکید بر اینکه موضوع پسماند موضوعی چند جانبه است که نه تنها یکی از دغدعه‌های مدیریت شهری و شهرداری‌ها است بلکه موضوعی زیست محیطی است و از منظر جهانی از اولویت بالایی برخوردار است، بیان داشت: ما در دانشگاه علمی کاربردی شهرداری تهران خود را موظف می دانیم به عنوان تنها نهاد علمی و دانشگاهی در شهرداری‌های کل کشور موصوعی چنین جهان شمول و چندجانبه را از منظر علمی و پژوهشی مورد بحث و بررسی قرار دهیم و با پیش رو قرار دادن چالش‌ها و راهکارها و مقایسه اقدامات کارآمد جهانی و استفاده از نظرات متخصصین و پژوهشگران به ایده‌ها و روش‌های نوین و اجرایی دست یابیم.
وی در ادامه تاکید کرد: بررسی تجربه‌های جهانی در مدیرت پسماند و بررسی روندهای تعاملی به منظور دستیابی به مدیریت اصولی و سازگار با محیط زیست نیازمند بررسی نمونه‌های موفق است چرا که زمینه مناسب برای شناسایی الگوها و چگونگی مدیریت پسماند را فراهم می‌سازد.
محسن قضاتلو، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران نیز در جریان این جلسه به ارائه گزارشی جامع در خصوص عملکرد و برنامه های پیش روی این سازمان پرداخت و گفت: تاکنون ۵۰ هزار مخزن زباله در سطح شهر تهران جانمایی شده است و اقدامات بسیاری برای مقابله با کاهش زباله گردی انجام شده است اما در این راستا نیازمند همراهی و حمایت دستگاه قضا هستیم.
وی با بیان این که نگاه درآمدی به موضوع پسماند خشک را کاهش خواهیم داد تا با این روش موضوع زباله گردی را کاهش دهیم، اظهار کرد: با ایجاد و قرارداد با مراکز پر تولید؛ نوماند و تفکیک زباله از مبداء را مدیریت می کنیم.
محمدحسین بوچانی، رئیس هیات اندیشه ورز موسسه علمی کاربردی شهرداری تهران در این نشست ضمن تاکید بر اینکه هر زمان که سکونت بوده؛ مسئله پسماند یکی از موضوعات کلیدی مدیریت شهری در ایران است، گفت: برای مدیریت پسماند به دگردیسی ساختاری نیاز داریم که برای آن، نیاز به عزم جدی مدیریتی است.
مهدی جلیلی قاضی‌زاده عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز در این نشست با پرداختن به این موضوع که در زمان صحبت از تفکیک باید به این امر اشاره شود که چه جزئی را می‌خواهیم تفکیک کنیم، بیان کرد: براساس رابطه‌ای که مطرح است، درصد تفکیک از مبدا همواره باید براساس جزئی که قرار است تفکیک شود، قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه هر زمان که اوضاع اقتصادی در کشور مناسب می‌شود؛ سرانه تولید پسماند افزایش پیدا می‌کند و بالعکس، گفت: امروز در تهران سرانه تولید پسماند کم‌تر است. به جهت اینکه ۲۰ الی ۳۰ درصد کم‌تر از سرانه جهانی زباله تولید می‌کنیم، نیاز نیست بر روی کاهش تولید پسماند تمرکز کنیم.
قاضی‌زاده ضمن تاکید بر اینکه ۶۰ درصد از پسماند تولیدی پسماند تر و مواد غذایی، یک سوم از آن پسماند خشک و قابل بازیافت و ۸ درصد نیز پسماند غیرقابل بازیافت است، بیان داشت: مسئله اصلی این است که در جداسازی پسماند از یکدیگر ناتوان هستیم. اگر بتوانیم بخش تر و خشک را در مبدا جداسازی کنیم، مشکلات بعدی مدیریت پسماند تا حد زیادی رفع خواهد شد.
مسعود احمدی مدیرکل دفتر محیط‌زیست وخدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها همچنین ضمن تاکید بر اینکه ۷۶۲ گرم به اژای هر نفر در روز در شهرها، ۴۶۱ گرم در روستاها و در تهران ۷۲۰ گرم پسماند تولید می‌شود، گفت: یکی از مشکلات اصلی پسماند این است که سیستمی که بتواند آمار پسماند را به صورت دقیق برداشت کند، نداریم. اولین موضوعی که در حوزه پسماند مطرح است، بحث آمار و اطلاعات دقیقی است که باید جمع‌آوری شود.
وی با تاکید بر اینکه باید تکلیف خود را در بحث تفکیک از مبدا مشخص کنیم، بیان کرد: تفکیک از مبدا ۴ جزء «پسماند خشک، جزء ویژه پسماند، پسماند تر و... » دارد. باید برای ۴ جزء برنامه داشته باشیم.
احمدی با اشاره به اینکه در حاضر در تهران ۲۰ درصد بازیافت مواد انرژی داریم، اظهار کرد: بخش عمده آن به صورت غیررسمی جداسازی می‌شود. برای برنامه ۵ ساله در افق ۱۴۰۷، این عدد را باید به ۵۵ درصد برسانیم. برخی از کشورها نرخ بازیافت خود را براساس میزان تولید پسماند تعیین می‌کنند، این امر تاثیر بسیار زیادی در تفکیک از مبدا می‌گذارد.
هومن غلام‌پور ارباستان پژوهشگر ارشد محیط‌زیست در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در حوزه آینده‌پژوهی مدیریت پسماند، ۹ پیشران را برای خبرگان تعیین کردیم و از این ۹ پیشران به ۲ پیشران حکمرانی و زندگی مردم تاثیرگذار رسیدیم، اگر این دو امر در حالت مطلوب باشد، به آرمان شهر خواهیم رسید.
وی ضمن تاکید بر عدم آگاهی عمومی مردم از پسماند جزء ویژه گفت: بیش از ۵۰ درصد مردم از اینکه پسماند جزء ویژه به چه نوع پسماندی گفته می‌شود، اطلاعی ندارند. در این راستا باید در خصوص آگاهی مردم، بیشتر کار کنیم. در این خصوص فضای مجازی ۹۴.۶ درصد موفق‌تر از سایر زمینه‌ها دانسته شده است. با این حال باید از روش‌های متنوع استفاده کنیم.
غلام‌پور با اشاره به اینکه مشارکت یکی از کلیدهای اصلی مدیریت پسماند جزء ویژه است، گفت: اگر در پسماندهای دیگر نیاز به مشارکت داریم، در جزء ویژه به توان ۱۰ نیاز به مشارکت داریم. خانه‌تکانی یکی از ایونت‌های بسیار مهم بود که می‌تواند مجدد تکرار شود.
حلیاسادات حسینی مدیرکل توسعه نیروگاه‌های زیست توده سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر هم در این نشست به چالش‌های مدیریت پسماند اشاره کرد و گفت: از جمله راهکارهایی که می‌توان برای رفع چالش‌های موضوع مدیریت پسماند استفاده کرد می‌توان به ایجاد مشارکت و هم‌افزایی در در دستگاه‌های متوالی، تدوین برنامه ملی براساس توسعه هفتم، توسعه و بازبینی طرح جامع پسماند، ایجاد انگیزه و جلب مشارکت‌های مردمی، به کارگیری فناوری مناسب با موقعیت جغرافیایی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی پروژه از طریق جذب سرمایه‌گذار اشاره کرد.
حسن پاسالاری عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران همچنین با تاکید بر اینکه ۱۴ هزار زباله‌گرد در سطح شهر تهران هستند، بیان داشت: با توجه به شرایط اقتصادی، تعداد این افراد در آینده افزایش پیدا خواهد کرد.
وی به موضوع افزایش تولید پسماند با توسعه شهرنشینی و افزایش جمعیت پرداخت و گفت: در حال حاضر شهروندان تهرانی، ۵ هزار و ۱۰۰ تن و بعضا تا ۷ هزار تن پسماند تولید می‌کنند. پسماند تولیدی توسط اماکن مسکونی شامل ۶۳ درصد پسماند خشک ارزشمند و ۷.۸ درصد پسماند خشک غیر ارزشمند است. روزانه حدود ۴.۵ میلیاردتومان از چرخه مدیریت پسماند، توسط زباله‌گردها خارج می‌شود.
پاسالاری تاکید کرد: ضرورت اقتصادی و فقر، عدم وجود شغل‌های رسمی و عدم‌وجود محدودیت ورود به زباله‌گردی و حاشیه‌نشینی اجتماعی و طرد شدن از جمله عوامل ایجاد زباله‌گردی هستند. این مسائل باعث شده بسیاری افراد به بحث زباله‌گردی تمایل داشته باشند. زباله‌گردی پیامدهای بهداشتی، مشکلات تنفسی و مواجهه با مواد خطرناک، عفونت‌های پوستی، اختلالات گوارشی، مسائل مربوط به سلامت روان و سایر مشکلات را به همراه دارد.
نظرات