عکاسی پیونددهنده دنیای خیال و واقعی
🖋️امیر گلی‌پور - مدرس دانشگاه و پژوهش‌گر هنر
هنر عکاسی از جمله هنرهایی است که دارای شهرتی جهانی بوده و علاقمندان فراوانی را نیز به خود اختصاص داده است. در این زمینه امیر گلی‌پور عکاس و مدرس دانشگاه یادداشتی نوشته است که می‌تواند هر فرد اندیشمندی را به تفکر وادارد و چه بسا به زندگی رنگ تازه‌ای بخشد.
عکس نه تنها قادر به انتقال معنای ژرفتری از زمان و خاطره می‌باشد، بلکه روایتی نو از داستان‌های ناگفته را باز خواهد گفت و اینگونه دریچه‌های بیکران به جهان می‌گشاید. بومونت نیوهال، به‌عنوان نخستین تاریخ جامع عکاسی، کاتالوگ نمایشگاهی در «موزه هنر مدرن» با نام «عکاسی: ۱۹۳۷ – ۱۸۳۹» نوشته بود که نقش بسیار مهمی در مورد پذیرش قرارگرفتن عکاسی به عنوان یک شکل هنری مشروع ایفا کرد. با مروری بردیگر ادبیات نظری این حوزه شکافی میان دو گونه عکاسی هنری و عکاسی مستند در آمریکا در اوایل سده بیستم قابل مشاهده می‌باشد. گونهایی که از خصلت اجتماعی این رسانه بهره می‌گرفت و گونهایی که با برداشت ناب‌گرایانه عکاسی «هنری» همخوان بود. این شکاف رویارویی دو اسطوره عامیانه یکی نمادگرا و دیگری واقع‌گراست.
افزون بر این، عکاسی به عنوان یک حرفه، از فرصت‌های پیش‌رو برای رسیدن به هدف استفاده می‌کند و هدف عکاس صرفاً ظهور عکس نیست و همچنان با تحول فناوری و تکنولوژیک عکاسی، موضوع جدیدی و فضایی که تاکنون تجربه نکرده است را برای بیننده تداعی می‌کند و از همه مهم‌تر می‌تواند او را با آنچه که ترس از مواجهه دارد روبرو نماید.
هدف عکاسی به‌عنوان یک حرفه و ابزار ارتباطی، نه تنها به منظور ابزاری جهت پر کردن فاصله بین علم و زیبایی‌شناسی می‌باشد، بلکه باعث ایجاد گفتگو و تفکر در بین مردم و توجه به خالق این دنیای پهناور می‌شود. در واقع، دوربین ابزاری است که به افراد نحوه نگریستن به دنیای اطراف را -وَلو بدون دوربین- یاد می‌دهد. چنانچه آندره ژید نیز بیان داشته است؛ «بکوش عظمت در نگاه تو باشد نه در چیزی که به آن می‌نگری!»
عکاسی هنری که جهان را واقعی جلوه می‌دهد
اینکه انسان به عنوان یک هنرمند نقاش، ادیب، شاعر، فیلمساز و… می‌تواند چگونه دیدن را تجربه و تبدیل به یک اثر هنری کند، فرآیندی عهده می‌گیرد. در مورد عکاسی که به‌وسیله یک ابزار مکانیکی تحت عنوان دوربین و مقداری مواد خام نگاتیو و در دوربین‌های دیجیتالی بدون استفاده از نگاتیو از طریق یک کادر کوچک تحت عنوان ویزور که برروی دوربین تعبیه شده است به جهان بیرون از خود نگاه می‌کند و لنزهایی که می‌توانند جهان را هم به شکل واقعی و دگرگونی‌های به وجود آمده و تغییر فرم‌ها از طریق ویزور به چشم عکاس برسانند. درحالیکه آنچه را که پشت ویزور دیده می‌شود با آنچه که چشم در واقع می‌بیند تفاوت دارد و در بسیاری مواقع عکاس می‌پندارد همان چیزی است که بدون دوربین به آن نگاه کند درحالیکه چشم انسان ابزار کاملی با ویژگی‌های فیزیولوژیکی است و نوع نگاهش نسبت به لنزها و دوربین‌های عکاسی متفاوت است. در دنیای معاصر ابزار نوین در زمینه عکاسی بسیاری از سوژه‌هایی را که انسان به چشمش نمی‌آید توانسته به ما نشان دهد مثل لنزهای ماکرو که در عکاسی‌های ماکروفتوگرافی یا میکروفتوگرافی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بنابر این وقتی ذهن نمی‌تواند جمله‌ای يا حتی كلمه‌ای را بيان نماید، از دوربين عكاسی یاری می‌گیرد و در آن لحظه است كه فراتر از احساس و ادراک، اندیشه بالی برای پرواز در‌می‌آورد و تخيل را در دنيای واقعی آنها به ثبت می‌رساند. صدای سکوت را با سرعت شات‌های پی‌در‌پی دوربين عكاسی می‌شکند و همگان نیز متوجه اين صدا و حضور عکاس می‌شوند درحالیکه خود غرق در سكوت است و صدای باز و بسته شدن دیافراگم دوربينش!
بلی ثبت می‌كنم تصاوير را، لحظه‌ها را، تا بماند خاطرات برای آيندگان.
و شما ببینید دنیای رنگارنگ را…
نظرات